Crna slavonska svinja je autohtona hrvatska pasmina ciji nastanak datira iz druge polovine 19 stoljeca. Stvorio ju je grof Pfeiffer križanjima krmaca Crne Mangalice s Berksir nerastima, a križanci su povremeno popravljani križanjem s Poland China nerastima. Do 1950-tih Crna slavonska svinja bila je najrasirenija pasmina u Slavoniji i uvelike se koristila za proizvodnju masti i tradicionalnih mesnih proizvoda. Uvođenjem modernih pasmina i križanaca, broj Crnih slavonskih svinja drasticno se smanjio te je tijekom 1990-tih opstanak pasmine postao ugrožen. Kao rezultat poduzetih mjera zastite i državnih poticaja efektivna populacija dosta se povecala posljednjih godina te u 2008. godini brojala 78 nerasta i 669 krmaca. Pasmina je dobro prilagođena za držanje na otvorenom i tradicionalni sustav uzgoja koji ukljucuje iskoristavanje pasnjaka i sumskih ispasa uz prihranu malim kolicinama žitarica. Velicina legala je mala, u prosjeku 7 do 8 prasadi. Tovne sposobnosti također su skromne uz niske dnevne priraste i visok udio masti u trupu. Međutim, pasmina se odlikuje dobrom kakvocom mesa uz posebice visok udio intramuskularne masnoce (6-7%) i visoku vrijednost mesnih prerađevina. Povecanje proizvodnje i razvoj tržista tradicionalnih mesnih proizvoda, kao sto je Slavonski kulen, može u buducnosti predstavljati najbolji put za dugorocno ocuvanje Crne slavonske pasmine kao sastavnog dijela bioloske raznolikosti.

СТРУКТУРАТА НА МОБИЛНОСТА И ВЕШТИНИТЕ КАЈ ГЛУВИТЕ ДЕЦА Хуснија ХАСАНБЕГОВИЌ ¹ Сенад МЕХМЕДОВИЌ ² Есад Х. МАХМУТОВИЌ ³ Факултет за образование и рехабилитација, Универзитет во Тузла 1 ,  Институт за човечка рехабилитација 2 ,  Центар за образование и рехабилитација за слух и говор, Тузла THE STRUCTURE OF MOBILITY AND SKILLS AMONG DEAF CHILDREN Husnija HASANBEGOVIC ¹ Senad MEHMEDINOVIC ² Esad H. MAHMUTOVIC ³ Faculty of  Education and Rehabilitation, University  of  Tuzla¹,  Institute for Human Rehabilitation²,  Center for Education and  Rehabilitation of hearing and speech, Tuzla³ Примено: 15.07.2010 Прифатено: 12.08.2010 UDK: 376-056.263 Recived: 15.07.2010 Accepted: 12.08.2010 Original Article Резиме Abstract Во овој труд е претставено истражувањето за мобилноста и вештините помеѓу глуви деца (од 7 до 17 годишна возраст). Примерокот на испитаници (N=98) е составен од два потпримероци. Првиот потпримерок е составен од глуви деца (основно образование и средно образование), кои беа вклучени во едукативниот и рехабилитациониот третман во посебно училиште (N=29), и вториот потпримерок е составен од деца кои слушаат (основно и средно образование), што беа избрани по случаен избор (N=69). За истражувањето беше конструиран мерен инструмент, наречен „Тест за проценка на антрополошките карактеристики (нагли движења) на мобилност и вештини“ (ТАМВ). Целта на ова истражување е да ја открие мобилноста и вештините на глувите деца. Со цел да се испита  хипотезата   дека   постојат  значајни вештини, беше извршена дискриминативна анализа. Резултатите покажаа дека глувите испитаници   се   послаби   во   споредба    со испитаниците кои слушаат во нивната мобилност и вештини и разликите поставени на систем од варијабли се статистички значајни. Резултатите го збогатија знаењето за мобилноста и вештините на глувите деца, што може да поттикне создавање на повеќе програми поврзани со моторна мобилност и вештини. A research of mobility and skills among deaf children (from 7 to 17 years old) is presented in this work. The sample of examinees (N=98) is consisted of two subsamples. The first subsample is consisted of deaf children (primary-school and secondary-school level), who have been included in the educative and rehabilitative treatment in the special school (N=29) and the second subsample is consisted of hearing children (primary-school and secondary-school level), who have been chosen by random choice (N=69). For the purpose of the research, a measure instrument named “Test for evaluation of the anthropologic features (extremity movement) of mobility and skills“, (TAMV), has been constructed. The aim of the research is to establish mobility and skills of deaf children. In order to test the hypothesis that there are statistically significant differences among deaf and hearing children (primary-school and secondary-school level) in mobility and   skills,   discriminative   analysis  has  been applied. The results showed that deaf examinees have been much weaker compared to hearing examinees in mobility and skills and that these differences were statistically significant when applied on the system of variables. The results enriched the knowledge about mobility and skills of deaf children, which can encourage more programs of motor mobility and skills improvement to be constructed. Клучни зборови : глуви деца, вештини, мобилност. Key words : deaf children, skills, mobility. Адреса за кореспонденција: Хуснија ХАСАНБЕГОВИЌ Универзитет во Тузла Факултет за образование и рехабилитација Оддел за аудиологија Доц. д-р. Хуснија Хасанбеговиќ Е-пошта:  husnija.hasanbegovic@untz.ba Оригинална научна работа Corresponding Address: Husnija HASANBEGOVIC University of Tuzla  Faculty of education and rehabilitation Audiology  department Doc.dr. Husnija Hasanbegovic E-mail:  husnija.hasanbegovic@untz.ba Original scientific work